เด็กๆ ทั้งหญิงชายต่างรุมล้อม “มอนอ” หรือ “โถกเถก” ผู้เฒ่าชายได้เอาตัดไม้ไผ่มาทำเป็นเครื่องเล่นที่วัยเด็กคนยุคก่อนหน้านี้ไม่ว่าเป็นพื้นราบหรือคนดอยต่างเคยเล่น เด็ก ๆ พยายามที่จะยืนและทรงตัวบนท่อนไม้ไผ่สองข้างนั้นให้ได้
เมื่อวันที่ 13 มกราคม ที่ศูนย์การเรียนรู้บนดอย มูลนิธิพัฒนาชุมชนและเขตภูเขา (พชภ.) ต.แม่สลองนอก อ.แม่ฟ้าหลวง จ.เชียงราย บรรยากาศเย็นสบายในยามเช้าอากาศไม่หนาวมาก เด็ก ๆ และผู้ปกครอบ ทยอยเดินขึ้นดอยมาที่ สนามหญ้ากว้างของศูนย์ พชภ. ที่ล้อมด้วยต้นไม้ใหญ่ เล่นเตะฟุตบอลรอ ขณะที่ผู้เฒ่าชาวอาข่า แต่งชุดชาติพันธุ์ขึ้นมานั่งใต้ต้นไม้ใหญ่
การจัดงานวันเด็กของ พชภ.ดำเนินการมาอย่างต่อเนื่องให้เด็ก ๆ ชาติพันธุ์ อาข่า ลีซู ลาหู่ ที่อยู่บนดอยได้มาร่วมกิจกรรมกันในวันของพวกเขา หากในปีนี้ทาง พชภ.ได้จัดกิจกรรมภายใต้แนวคิดโครงการเด็กกายดี เด็กนักเรียนในโครงการเด็กกายดีมาร่วมจำนวน 50 คน และเด็ก ๆ ชาติพันธุ์จากพื้นที่ดอยแม่สลองจำนวนมาก ในทุกปีที่ผ่านมาเว้นช่วงการระบาดโควิด
ในงานจะมีการแจกของขวัญวันเด็ก ขนม ของเล่น การแสดงพื้นบ้าน การเป่าแคนของชาวลีซู ลาหู่ และกิจกรรมทางกายที่มีอัตลักษณ์ชาติพันธุ์ การแสดงสมัยใหม่ที่คิดท่าเต้นตามจังหวะดนตรี นอกจากนี้ยังนักศึกษาและอาจารย์คณะศิลปกรรม ของมหาวิทยาลัยราชภัฎเชียงราย จัดเครื่องมืออุปกรณ์ด้านศิลปะมาให้เด็ก ๆ ได้ระบายสี และมีชาวบ้านชาติพันธุ์นำไข่แดงที่เป็นสิ่งที่ใช้ในงานประเพณี มาสอนการถักเชือกแขวนไข่ และมีกิจกรรมด้านแวดล้อมให้เด็ก ๆ เล่นเกมทายชื่อต้นไม้
น.ส.จุฑามาศ ราชประสิทธิ์ ผู้จัดการเด็กกายดี พชภ. กล่าวว่า การจัดกิจกรรมในปีนี้จะนำแนวคิดเรื่องเด็กกายดีมาจัดกิจกรรมร่วม โครงการนี้ได้จัดค่ายนักสืบกายดี จากกลุ่มโรงเรียนเป้าหมายจำนวน 10 โรงเรียน โดยคัดเลือกทีมนักเรียนเพื่อสืบเก็บข้อมูลในพฤติกรรมความคุ้นชินของเพื่อนๆ พี่ ๆ น้อง ๆ ในโรงเรียนว่าแต่ละคนมีการเคลื่อนไหวอย่างไร มีความเนือยนิ่งมากน้อยอย่างไร เพื่อนำข้อมูลไปพัฒนาร่วมกับทางโรงเรียนในโครงการ นอกโครงการของสพฐ ทั้ง 4 เขตในจังหวัดเชียงราย
น.ส.จุฑามาศกล่าวว่าคาดหวังจะเคลื่อนโครงการร่วมกับ สพฐ. ไปยังกระทรวงด้วยเป้าหมายกิจกรรมเด็กกายดีของเด็ก ๆ ชาติพันธุ์ ด้วยยุคเทคโนโลยีที่คนอยู่กับมือถือ มีรถจักรยานยนต์ รถยนต์ไม่ส่งถึงโรงเรียน การทำการเกษตรเด็ก ๆ ที่จะช่วยผู้ปกครองก็ลดลงมีการใช้เครื่องทุ่นแรง โครงการกายดีขึ้นเกิดขึ้นมาด้วยแนวคิดสร้างกิจกรรมให้เด็กได้เคลื่อนไหวออกกำลังกาย ได้ทำกิจกรรมทางกายและเป็นรักษาประเพณีของชาติพันธุ์ไปพร้อมกันสร้างความภูมิใจในอัตลักษณ์วัฒนธรรม จากกิจกรรมวันเด็กในปีนี้เห็นได้ชัดว่าเด็ก ๆ ยังสนใจกับกิจกรรมกลางแจ้ง ในการพยายามปีนขึ้นไปไม้โถกเถก ตั้งแต่เริ่มงานจนจบงาน ยังไม่ยอมวางไว้ไม้โถกเถกเพียงแต่เขาได้รับโอกาสและเวลา ความใส่ใจจากผู้ใหญ่ที่สร้างสภาพแวดล้อมให้กับพวกเขา
